Poprzez zgłoszenie oświadczenia własnego o nieobecności w pracy z powodu choroby własnej lub dziecka poniżej 12 roku życia (nazywane także egenmelding) pracownik może sam dać znać pracodawcy, że nie jest zdolny do pracy ze względu na chorobę i mieć prawo do wypłaty chorobowego. Ale ile dni egenmeldingu możesz wybrać w ciągu roku?
Oświadczenie własne o nieobecności w pracy a wypłata chorobowego
Reguły dotyczące egenmeldingu w Norwegii zawarte są w folketrygdloven § 8-23. Jeśli byłeś zatrudniony i pracowałeś przez przynajmniej 2 miesiące możesz samemu zgłosić do pracodawcy, że nie jesteś zdolny do pracy ze względu na chorobę, bez potrzeby przedstawienia chorobowego od lekarza. Jeśli byłeś nieobecny w pracy ze względu na np.: postojowe, służbę wojskową lub miałeś należne wolne dni w związku z ciążą, narodzinami dziecka lub pilnowałeś małe lub chore dziecko, albo osobę bliską, wtedy możesz odzyskać prawo do egenmeldingu po 4 tygodniach pracy.
W taki sam sposób jak pracodawca płaci chorobowe za pierwsze 16 dni kalendarzowych, czyli za tzw. okres pracodawcy w związku z chorobowym od lekarza, tak samo płaci chorobowe w związku z oświadczeniem własnym złożonym przez pracownika. Pracodawca nie może dostać refundacji tego okresu z NAVu o ile niezdolność do pracy nie jest związana z chorobą chroniczną pracownika lub koroną (dotyczy tylko okresu sprzed 1 października 2021) i NAV wcześniej zatwierdził podanie o pokrycie okresów pracodawcy.
Pracodawca może określić, jak pracownik ma informować o chorobowym
Prawo nie nakazuje pisemnego oświadczenia o nieobecności z powodu choroby, ale daje pracodawcy możliwość żądania pisemnego potwierdzenia po tym, jak pracownik wróci do pracy. To, czy ustne oświadczenie musi być potwierdzone pisemnie i to, czy oświadczenie takie może być wyrażone w formie SMSa, e-maila lub poprzez system zaimplementowany w miejscu pracy nie jest określone przez prawo, ale przeważnie informacja o tym jest zawarta w regułach obowiązujących w firmie. Ważne jest, żeby taka informacja była jasna i klarowna, tak żeby pracownik zrozumiał co ma zrobić w danym przypadku.
Umowa o inkluzyjnym zatrudnieniu
Często reguły w firmie zawierają informację o tym, czy pracownik ma prawo do rozszerzonego prawa do egenmeldingu, powyżej 3 dni kalendarzowych pod rząd, tak jak jest to opisane w ustawie o inkluzyjnym zatrudnieniu (IA- avtale, czyli list intencyjny w sprawie bardziej integracyjnego życia zawodowego między stronami w życiu zawodowym, państwem jako pracodawcą i rządem).
Umowa ta zawiera między innymi postanowienia o tym, że pracownik może złożyć oświadczenie własne o nieobecności do 24 dni w przeciągu 12 miesięcy, ale nie dłużej niż 8 dni pod rząd. Umowa o inkluzyjnym zatrudnieniu zachęca wszystkie firmy do wprowadzenia takiego rozwiązania, a prawodawca narzuca obowiązek, że pracodawca musi porozmawiać o takim rozwiązaniu z mężami zaufania. Warunkiem jest, żeby egenmelding nie był dłuższy niż 16 dni okresu pracodawcy.
Wymóg dokumentacji od lekarza
Jeśli nic innego nie jest umówione i pracodawca żąda okazania zwolnienia chorobowego od lekarza od dnia 4 niezdolności do pracy, to zgodnie z ustawą prawo do wypłaty chorobowego przepada, jeśli pracownik nie okaże wymaganej dokumentacji od lekarza. Jeżeli pracownik nie będzie zdolny do pracy ze względu na stan zdrowia w ciągu 16 dni od poprzedniej niezdolności, która nie była poświadczona dokumentacją, to prawo do wypłaty chorobowego za nowy okres też przepada.
Ilość urlopu na żądanie w ciągu 12 miesięcy kalendarzowych
Jest ogólnym nieporozumieniem stwierdzenie, że pracownik ma prawo do wybrania czterech oświadczeń własnych w ciągu 12 miesięcy, tak jak to formułuje NHO na swojej stronie internetowej. To nie jest ustalone prawnie i pracownik może faktycznie wybrać więcej niż cztery egenmeldingi w ciągu 12 miesięcy. Jednakże prawo pozwala pracodawcy na odmówienie wypłaty chorobowego, jeśli pracownik w okresie 12 miesięcy wybrał więcej niż 4 oświadczenia własne o nieobecności bez przedstawienia chorobowego od lekarza.
Ponadto utrata/ pozbawienie prawa do posługiwania się egenmeldingiem wymaga spełnienia innego warunku; aby pracodawca mógł zadecydować, że pracownik stracił swoje prawo do złożenia oświadczenia własnego, pracodawca musi najpierw dać pracownikowi prawo wypowiedzenia się o zaistniałej sytuacji. Jeśli pracownik nie dostał takiej możliwości, nie może stracić prawa do składania oświadczeń własnych o nieobecności, dopóki nie będzie się mógł wypowiedzieć.
Chcemy zwrócić tutaj uwagę na treść decyzji Komisji Odwoławczej dotyczącej zasiłków chorobowych w okresie pracodawcy z 2017 roku (AN-2017-117). Ponadto pracodawca ma prawo do pozbawienia pracownika prawa do oświadczenia własnego, jeśli ma uzasadnione podstawy, że niezdolność do pracy nie była spowodowana chorobą. Jednak nawet w takim przypadku pracownik musi mieć wcześniej prawo do wypowiedzenia się o sytuacji.
Urlop na żądanie a opiekuńcze
Pracownik ma także prawo do poinformowania pracodawcy o chorobie dziecka lub osoby na co dzień zajmującej się dzieckiem, bez okazania dokumentacji od lekarza na pierwsze 3 dni nieobecności, zgodnie z folketrygdloven § 9-7.
Prawo do złożenia oświadczenia własnego w przypadku choroby dziecka/ opiekuna dziecka jest bardzo podobne do już opisanych reguł egenmeldingu w przypadku własnej choroby. W praktyce jedna mała różnica ma wpływ na sytuację pracownika. W przypadku złożenia oświadczenia własnego ze względu na chorobę dziecka / opiekuna dziecka pracownik nabywa prawo do wypłaty zasiłku opiekuńczego (omsorgspenger) i w tym przypadku pracownik ma prawo do wypłaty 10 dni w roku kalendarzowym na jedno lub dwójkę dzieci lub 15 dni na trójkę i więcej.
W przypadku oświadczenia własnego o nieobecności z powodu choroby własnej pracownik ma prawo do wypłaty chorobowego, a dla firm objętych umową o inkluzyjnym zatrudnieniu może dostać do 24 dni chorobowego w przeciągu 12 miesięcy kalendarzowych wybierając egenmelding.
Oświadczenie własne o nieobecności dające prawo do wypłaty opiekuńczego nie pomniejsza ilości dni oświadczenia własnego z powodu choroby własnej i na odwrót.
W związku z pandemią ilość dni opiekuńczego jest podwojona do końca 2021 roku i jednocześnie pracodawca nie może żądać okazania dokumentacji od lekarza od 4 dnia nieobecności.
Na podstawie artykułu od adwokatów LO o oświadczeniu własnym o nieobecności w pracy z powodu choroby</a>